การ Swab อย่างถูกวิธีด้วยตนเอง โดยใช้ ATK
สวัสดีค่ะพี่น้อง nurse soulciety ทุกท่าน เชื่อว่าในตอนนี้ทุกท่านมีประสบการณ์การถูก Swab เพื่อตรวจหาเชื้อโควิด-19 โดยใช้ ATK กันแล้วแน่ๆ พี่เนิร์สจะมาให้ความรู้การ Swab อย่างถูกวิธีด้วยตนเอง เพื่อให้การตรวจมีความแม่นยำและถูกต้องกันนะคะ มาดูกันเลยค่ะ
ชุดตรวจ ATK คืออะไร?
ATK Home use : เป็นชุดตรวจที่สามารถใช้ได้เองตามขั้นตอนจากคู่มือการใช้ซึ่งมีความแตกต่างกันในแต่ละยี่ห้อ การใช้งานต้องเน้นย้ำเรื่องความสะอาดเพื่อให้ได้ผลตรวจที่ถูกต้อง
ATK Professional use : เป็นชุดตรวจที่ไม่สามารถตรวจได้ด้วยตนเอง ต้องให้ผู้เชี่ยวชาญหรือเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ใช้ตรวจให้เท่านั้น เนื่องจากไม้ swab จะยาวกว่า และมีปริมาณการบรรจุน้ำยาที่มากกว่า
ชุดตรวจ ATK มีความแม่นยำแค่ไหน?
การใช้ชุดตรวจ ATK สำหรับใช้เอง (Home use) มีความแม่นยำในระดับเบื้องต้น ซึ่งหากติดเชื้อมาไม่นาน ทำให้ปริมาณเชื้อไวรัสโควิด-19 ยังมีไม่มาก อาจตรวจไม่พบทำให้ผลออกมาเป็นลบได้เช่นกัน ดังนั้นหากมีความเสี่ยงสูงควรทำการตรวจซ้ำหลังจากตรวจครั้งแรกไปแล้ว 3-5 วัน อย่างไรก็ตามการตรวจที่แม่นยำที่สุดคือการตรวจแบบ RT-PCR ที่สามารถหาเชื้อได้แม้ยังมีเชื้อน้อย จึงควรตรวจด้วย RT-PCR เพื่อยืนยันผลอีกครั้ง
เราจะตรวจ ATK เมื่อใด?
สำหรับคนที่มีอาการเข้าข่ายหรือสงสัยว่าจะติดเชื้อ ให้ตรวจด้วย ATK โดยพิจารณาความเสี่ยง เช่น
- มีไข้ต่ำ ๆ ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป
- ไอ, มีน้ำมูก, เจ็บคอ, จมูกไม่ได้กลิ่น, ลิ้นไม่รับรส, หายใจเร็ว, หายใจเหนื่อย หายใจลำบาก
- หรือมีตาแดง, ผื่นขึ้น, ถ่ายเหลว
- หรือสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อโควิด ทั้งที่มีอาการและไม่มีอาการ
Swab ตรวจโควิด-19 ด้วยตัวเองอย่างไรให้ถูกวิธี (หาภาพประกอบ)
1. นั่งศีรษะตรง ไม่ต้องเงยหรือก้ม
2. เริ่มใส่ไม้ Swab ที่ขอบล่างของฐานจมูกด้านที่ติดกับผนังกั้นช่องจมูก
3. สอดไม้ Swab ในแนวตรง ลึกไปเรื่อย ๆ ในทิศทางที่ขนานกับฐานจมูกหรือเพดานปาก
4. ทิศทางต้องไม่ทำมุมเงยไปยังดั้งจมูก ซึ่งเป็นทิศทางที่จะไปยังฐานกะโหลก
5. ถ้าตรวจแบบ Nasopharyngeal Swab ใส่จนรู้สึกว่าชนกับส่วนหลังของโพรงจมูก ความลึกประมาณได้จากระยะปลายจมูกถึงหน้าใบหู ถ้าตรวจแบบ Nasal Swab ให้ใส่ลึกประมาณ 2 เซนติเมตร
6. ไม่ดันเมื่อรู้สึกว่าชนกับสิ่งกีดขวาง
7. ค้างไม้ Swab ไว้ และหมุนตามคำแนะนำที่เขียนในคู่มือ (โดยทั่วไปอย่างน้อย 5 วินาที และ 5 รอบ)
คำแนะนำ
ไม่แนะนำให้ตรวจโดยวิธี Nasopharyngeal Swab ด้วยตนเองในผู้ที่เคยผ่าตัดไซนัสหรือฐานกะโหลกผู้ที่มีเคยมีกระดูกแตกหักที่ใบหน้าหรือฐานกะโหลก และผู้ที่มีภาวะสมองยื่นออกมาเนื่องจากกะโหลกศีรษะไม่ปิดในกลุ่มดังกล่าวนี้ถ้าจำเป็นต้องตรวจสวอบด้วยตัวเอง แนะนำให้เลือก Antigen Test Kit IIUU Nasal Swab ซึ่งปลอดภัยกว่า
ถ้าทำผิดวิธี : อาจรู้สึกว่าใส่ไม้ swab ได้ไม่ลึก มักมีอาการเจ็บ และอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บในโพรงจมูกหรือเลือดกำเดาไหลได้ ผลที่ได้จากการตรวจอาจคลาดเคลื่อนหรือไม่ถูกต้อง
แหล่งข้อมูล : ภาควิชาโสต ศอ นาสิกวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, รศ. นพ.ทรงกลด เอี่ยมจตุรภัทร รพ.จุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย
